Leennormen hypotheek in praktijk te streng

Onderzoek hypotheeknorm

Onderzoekers Peter Boelhouwer en Karel Schiffer stellen dat de huidige normen te weinig rekening houden met de individuele situatie van huizenkopers. Boelhouwer is hoogleraar woningmarkt, Schiffer is oud-directeur van de organisatie achter de Nationale Hypotheek Garantie (NHG).

Leennorm hypotheek belemmert woningmarkt

De te strenge normen leiden ertoe dat huizenkopers soms minder kunnen lenen dan zij in praktijk zouden kunnen dragen. Dit belemmert het herstel van de woningmarkt. De onderzoekers concluderen dat het Nibud arbitraire en betuttelende keuzes maakt. Hierbij doelen zij mede op de extra buffer die sinds 1 januari 2015 moet worden aangehouden vanwege ‘mogelijk hogere persoonlijke onvermijdbare uitgaven’. Ook moet er dit jaar in financieel opzicht rekening gehouden worden met de eventuele komst van kinderen.

Timing beperking hypotheekrenteaftrek

Bovendien is de timing bijzonder ongelukkig gekozen. Op een moment dat de huizenmarkt het moeilijk had de afgelopen vijf jaar, er dan een aantal beperkingen over heen doen. Feitelijk is de crisis op de huizenmarkt georkestreerd door de overheid en had onder deze omstandigheden de beperking van de hypotheekrenteaftrek nooit mogen plaatsvinden. Deze voorzichtige benadering zorgt voor fors lagere hypotheken. Het gevolg is geweest dat de hele bouwkolom in een negatieve spiraal terecht is gekomen. De risico’s voor hypotheken liggen lager dan gedacht. In Nederland is 0,9 % van de hypotheken met betalingsachterstand tegenover veel hogere percentages in het buitenland.

Ruimte laten voor individueel budget

Mensen kunnen er ook bewust voor kiezen minder dure vakanties te doen of af te zien van een auto. De normen voor huur liggen veel hoger, terwijl daarbij geen enkele vermogensvorming is. Huren is duurder en voor starters blijft het kopen van een huis in de meeste gevallen de beste keuze. Boelhouwer en Schiffer pleiten voor een inkomenstoets die individueler is en rekening houdt met de specifieke situatie van huishoudens. Zo zou onder meer gekeken moeten worden naar inkomensontwikkeling, leeftijd en het opleidingsniveau van de leningaanvrager.